Weet wat je speelt!

Wanneer je een solo of elk ander willekeurig deel van een song wilt leren spelen, is het erg leerzaam te achterhalen wat je precies speelt en waar deze noten vandaan komen. Je kunt deze licks, akkoordliggingen of andere partijen dan makkelijker vertalen naar een andere context en hier makkelijker op improviseren.

Wanneer ik een song wil leren spelen, achterhaal ik als eerste het akkoordenschema. Het akkoordenschema bepaalt hoofdzakelijk welk notenmateriaal je kunt gebruiken. Wanneer je het schema niet kent, ben je verloren als je even niet meer weet welke tabs je uit je hoofd hebt geleerd!

In de volgende video beide solo’s van ‘2 minutes to midnight’ van Iron Maiden :

Eerste solo ‘2 minutes to midnight’ – Iron Maiden

De eerste solo bestaat uit vier zinnen, waarvan één zin steeds een akkoordenschema van 4 maten bevat.
De eerste twee schema’s bevatten de akkoorden: A5, F5/A, G5/A; F5, E5, D5. Deze powerchords zijn afgeleid van Am, F, G, Em en Dm, die je kunt plaatsen in de toonsoort A mineur. Am, F en G zijn de resp. de eerste, zesde en zevende trap in A mineur zuiver (of A Eolisch mineur). Em en Dm de vijfde en vierde trap.
In deze solo wordt dus gebruikt gemaakt van de A Eolische toonladder en ook de A mineur pentatonische toonladder (zie overzicht gebruikte ladders).
Wanneer je vooral gewend bent met de mineur pentatonische ladder te soleren, vergelijk deze dan eens met de volledige mineur toonladder. Er komen twee noten bij, en wel de B en de F. Door het toevoegen van deze twee extra noten krijg je meer kleur en dus een rijker geluid!
Wel kan het als moeilijker worden ervaren er mee te improviseren. De noot F klinkt uiteraard goed op het F en het Dm akkoord (de noot F zit immers in beide akkoorden), maar wringt als ‘target note’ met het A mineur akkoord. Een target note is de eindnoot van een lick die samenvalt met het dan klinkende akkoord. Op het A mineur akkoord kun je de noot F dus beter als een doorgangsnoot (passing note) gebruiken die uiteindelijk oplost in een akkoordnoot.

In de derde zin vanaf mt. 9, wordt gebruik gemaakt van de vierde vorm van A mineur pentatonisch (zie weer overzicht gebruikte toonladders). Omdat het laatste akkoord een D majeur akkoord is, kun je op dit akkoord de noot F# spelen ipv de noot F.
De F# zit in de tweede stem op deze lick, dus deze vind je niet terug in de tabs!
Wanneer een A mineur en een D majeur akkoord wordt gecombineerd, kun je gebruik maken van de A ‘Dorische’ toonladder. Omdat je Am en D als de tweede- en vijfde trap (ii – V) in G majeur kunt zien, kun je hierop de toonladder van G majeur spelen. A Dorisch bevat dezelfde noten als G majeur, maar krijgt een andere naam, omdat je uitgaat van de grondtoon A.
A Dorisch bevat dus een F# ipv de F. Een verhoogde zesde noot in de mineur ladder van A!
Vergelijk A Dorisch eens met A mineur Eolisch en let op de klank van beide ladders.
De vierde zin is weer als de eerste twee zinnen met het D5 akkoord op het eind. Hier wordt de steigende ‘tremelo-picking’ lick (feitelijk zestiende noten) gespeeld met de A Eolische toonladder die eindigt in vorm 1 van A mineur pentatonisch een octaaf hoger.

Tweede solo ‘2 minutes to midnight’

In de tweede solo (in half-time genoteerd) wordt E mineur (Eolisch) gecombineerd met E dorisch.
E5, G5/E en C5/E, afgeleid van Em, G en C kun je plaatsen in E mineur zuiver. Het A/E akkoord bevat een C# (weer de verhoogde zesde toon in E mineur) en vraagt dus om E dorisch, de parallel van D majeur (Em – A, als een ii – V in D majeur).

Steeds zien we een vraag/antwoord spel per 2 maten. De lick in de eerste maat komt uit vorm 1 van E mineur pentatonisch en wordt beantwoord met een korte sequens in E mineur, eindigend op de C# van het A majeur akkoord.
De volgende moeilijke dalende lijn in mt. 3 begin ik in vorm 5 van E mineur pentatonisch met de chromatische versieringstoon Eb en de noot Bb uit de bluestoonladder en loopt dan door in vorm 4 van de ‘E Bluestoonladder’. Deze wordt beantwoord in mt. 4 met een pentatonische lick, Hier wordt het A5/E akkoord gespeeld, dus geen C#!
Daarna een lick met een bend van een halve toon (naar de noot C) die wordt beantwoord met een lick gemaakt uit het A7 arpeggio eindigend op de noot D.

De laatste blues-achtige pentatonische lick wordt beantwoord met een E Eolisch dalende lijn in triolen, eindigend op de noot C van het C akkoord. Ook hierin het A5/E akkoord zonder C#.

De dorische toonladder wordt dus vaak gebruikt in een ii-V schema, maar ook op bijvoorbeeld een statisch m7 akkoord. Combineer in de volgende backingtracks A dorisch eens met A mineur pentatonisch.